Bas van de Griendt: “Iets groen noemen wat het niet is, ligt heel gevoelig”

Het duurzame karakter van je vastgoedportefeuille wordt steeds belangrijker, want de waarde van die portefeuilles hangt steeds meer samen met termen als energiezuinigheid en CO2-neutraal. Maar wanneer is een gebouw nu duurzaam?  
 
De EU heeft daar onlangs richtlijnen voor opgesteld, die zijn vastgelegd in de EU Taxonomy. Bas van de Griendt is werkzaam bij vastgoedadviseur JLL en docent bij o.a. de ASRE en SPRYG Real Estate Academy. Hij schreef het essay Het ABC van ESG voor vastgoedprofessionals.  
   
ESG staat voor environmental, sustainable en governance. Het is een brede benadering om de duurzaamheid van investeringen te analyseren en hard te maken. Dat is nodig, want duurzaam vastgoed gaat verder dan dubbel glas of zonnepanelen op het dak, stelt de vastgoedadviseur.   
   
Pleidooi 
“JLL is al heel lang bezig met duurzaamheid. Voor heel veel mensen is dat begrip nog steeds niet goed te vatten. Het wordt heel snel verenigd tot energie. Mijn pleidooi zou zijn om het breder te benaderen. Zo is het ook makkelijker om mensen mee te krijgen. Heel veel partijen zijn namelijk ook al goed bezig en dat kun je dan nu ook duiden,” aldus Van de Griendt.   
   
“Vroeger hadden we het over het milieu, dat werd duurzaamheid en is nu ESG. Maar waar het meer en meer om gaat is de vraag aan welke maatschappelijke opgaven je wilt bijdragen. Dan spreken we van impact, investeren in een betere wereld,” volgens Van de Griendt. “Dan is het goed dat ook de sociaal-economische aspecten worden meegenomen. Dat zijn niet alleen arbeidsomstandigheden en mensenrechten, maar ook de beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen en toegang tot voorzieningen.” 

Van de Griendt is blij dat er nu duidelijke kaders zijn met criteria wanneer je iets duurzaam mag noemen. Deze vloeien voort uit de Europese Green Deal en zijn vastgelegd in de EU Taxonomy. “Bij nieuwbouw moet je als partij beter presteren dan de bouwregelgeving thans voorschrijft. Om concreet te zijn, dat is tenminste 10% beter dan het BENG-2-criterium. Dat betekent dat nieuwbouw dus niet zondermeer duurzaam is. ” 

Alarmbellen 
En nu is volgens Van de Griendt het moment om hiermee aan de slag te gaan. “De alarmbellen zijn afgelopen jaar wel afgegaan in de sector sinds de oorlog in Oekraïne. Dat heeft grote gevolgen gehad voor de energie- en grondstoffenprijzen. Een paar jaar geleden kregen makelaars nog amper vragen over het energieverbruik van een gebouw, of het nu om woningbouw of commercieel vastgoed ging. Maar nu is dat één van de eerste vragen die gesteld worden. “   
 
Voldoen aan ESG-prestatie-eisen is overigens niet verplicht. Je mag een product alleen niet zomaar duurzaam of groen noemen. Je moet investeerders informeren over aan welke milieudoelen je bijdraagt en kunnen aantonen dat je geen significante schade toebrengt aan het milieu. “Daar moet je transparant over zijn, om greenwashing tegen te gaan,” stelt Van de Griendt.   
   
Volgens de vastgoedadviseur pakken verschillende partijen dit al op. “Vooral bij grote institutionele beleggers is dit een belangrijk gegeven. Die spreken al over een ESG-proof of Taxonomy-aligned gebouw. Die vinken verschillende punten af.” Daarbij zijn er volgens Van de Griendt verschillende aanvliegroutes naar een ESG-score. Zo wordt er in Nederland nog vooral gekeken naar energieprestaties van gebouwen, terwijl internationaal het vooral de CO2-uitstoot is wat de klok slaat.   
 
Parijs 
Van de Griendt: “Grote beleggers kopen in op CO2-risico’s. In hoeverre de gebouwen in staat zijn om te voldoen aan de klimaatdoelen die gesteld zijn in Parijs. En hierop kun je ook sturen door maatregelen te nemen aan je gebouw. Daarbij kun je een eenvoudig stappenplan onderscheiden: 1. Inzicht krijgen in het gebruik (meten!), 2. Installaties in het gebouw goed inregelen (scheelt al gauw 10 – 15%), 3. De warmtevraag reduceren door te isoleren, 4. Zelf opwekken met bijvoorbeeld zonnepanelen.”   
 
“Belangrijk punt daarbij is dat gebouwen zelf geen energie gebruiken, dat zijn de mensen”, vertelt Van de Griendt. “Je prestaties zijn uiteindelijk afhankelijk van de gebruikers en hun gedrag. Een niet te onderschatten factor.”  
   
De spelregels vanuit Europa gaan dus nog een stapje verder dan de Nederlandse bouwregelgeving. En Van de Griendt verwacht dat de komende jaren de duimschroeven op dit vlak nog verder worden aangedraaid. “Iets wat vandaag groen is, is morgen vergeeld.”   
 
Nieuwe rol  
Vanuit zijn nieuwe rol als Head of Sustainability Services & ESG en Country Lead bij JLL hoopt hij impact te kunnen maken door deze nieuwe richtlijnen voor Nederland verder op te tuigen. “2050 is uiteindelijk het doel waar we naar toewerken. We hebben de stip op de horizon, de richting is duidelijk. Waar het om gaat is de vastgoedsector te helpen hoe daar te komen.”   
  
Van de Griendt wijst er daarbij nog eens op dat ESG uit de koker van de financiële sector zelf komt, toen ze zich de vraag stelde hoe kapitaalstromen te genereren voor een duurzame economische ontwikkeling. “De initiatiefnemers wilden deze beweging stimuleren door duidelijk te maken wat een duurzame ontwikkeling inhoudt. Zo wilden ze het voor bedrijven gemakkelijker maken daaraan bij te dragen”.   
 
Wat daarbij interessant is om te zien, is waarom bedrijven investeren in duurzaamheid. “Dat is door de druk vanuit stakeholders en het heeft meer en meer te maken met de financiële implicaties, veel meer dan met wet- en regelgeving. Het risico van reputatieschade speelt bovendien een belangrijke rol. Iets groen noemen wat het niet is, ligt heel gevoelig.”